Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу және аудару тәртібі
Зейнетақымен қамсыздандыру туралы[1] Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабына сәйкес БЖЗҚ-ға төленуге жататын мiндеттi зейнетақы жарналары (МЗЖ) оны есептеу үшін алынатын ай сайынғы кірістің 10 пайызы мөлшерінде белгiленедi.
Бұл ретте МЗЖ есептеу үшін алынатын ай сайынғы кіріс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.
Бұл ретте мiндеттi зейнетақы жарналарын есептеу үшiн алынатын ең жоғары жиынтық жылдық кіріс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен жалақының 50 еселенген мөлшерінің он екі мөлшерінен аспауға тиіс.
Мұнымен бірге, № 224 ҚРҚ[2] 1-тармағына сай агенттер дара кәсіпкердің өзі үшін төлейтіндерін қоспағанда, әлеуметтік салықтың, міндетті зейнетақы жарналарының, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарының, әлеуметтік аударымдардың, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға жарналар мен аударымдардың мөлшерлемелеріне "0" түзету коэффициентін қолдана алады.
№ 224 ҚРҚ көрсетілген тармағының ережелері келесі салық төлеушілер мен олардың жұмыскерлеріне қолданылады:
- - міндеттемелері бойынша төлеу (аудару) мерзімі – 2020 жылғы 1 сәуірден бастап 1 қазанға дейін жеке практикамен айналысатын тұлғалар және №224 ҚРҚ 1-қосымшаға сәйкес қызмет түрлерінің тізбесі бойынша қызметті жүзеге асыратын микро, шағын немесе орта кәсіпкерлік субъектілері;
- - міндеттемелері бойынша төлеу (аудару) мерзімі 2020 жылғы 1 сәуірден бастап 1 шілдеге дейінгі кезеңде басталатын, №224 ҚРҚ 2-қосымшаға сәйкес қызмет түрлерінің тізбесі бойынша қызметті жүзеге асыратын ірі кәсіпкерлік субъектілері.
№224 ҚРҚ 1 және 2 қосымшалары микро, шағын немесе орта кәсіпкерлік субъектілерінің және жеке практикамен айналысатын тұлғалардың және ірі кәсіпкерлік субъектілерінің әлеуметтік салық, төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығы, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, жарналар мен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар мөлшерлемелеріне "0" коэффициентін қолдану үшін қызмет түрлерінің тізбесін қамтиды.
Төлеушілер |
Кезеңі |
Есептеу нысаны |
Шегі |
Аудару мерзімі |
Ескерту |
Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт жасасқан жеке тұлғалар мен жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланатын заңды тұлғалар |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Жеке тұлғалар мен жалдамалы жұмыскерлердің ай сайынғы табысы |
Ай сайынғы табысының 10 % мөлшерінде және 50 еселенген ЕТЖМ 10% аспайды[3] |
Табысты төлеу айынан кейінгі айдың 25 күнінен кеш емес |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме |
Өз пайдасына МЗЖ аударатын ЖП және ДК |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Жеке анықтап алатын табыс |
Алатын табыстың 10 % мөлшерінде, бірақ ЕТЖМ 10 % кем емес және 50 еселенген ЕТЖМ 10 % аспайды |
Есепті айдан кейінгі айдың 25 кеш емес |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме Табыс жоқ болған жайда, МЗЖ-ны ЕТЖМ-нан 10 пайыз есебінен төлеуге құқылы |
Жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланатын ЖП және ДК тұлғалар |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Жалдамалы жұмыскерлердің ай сайынғы табысы |
Ай сайынғы табыстың 10 % мөлшерінде және 50 еселенген ЕТЖМ 10% аспайды |
Табысты төлеу айынан кейінгі айдың 25 күнінен кеш емес |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме |
Жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланатын және өз пайдасына МЗЖ аударатын, жеңілдетілген декларация негізінде арнайы салықтық түзімді қолданатын шағын бизнес субъектілері |
Жарты жылда |
Алатын табыс Жалдамалық жұмыскерлер мен жеке тұлғалардың ай сайынғы табысы |
Табысының 10% мөлшерінде, бірақ ЕТЖМ-ның кемінде 10% және 50 еселенген ЕТЖМ 10% аспайды |
ҚР салық заңнамасында көзделген мерзімде: есептік салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25 күнінен кеш емес |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме Жеңілдетілген декларация (910.00 нысан) салық органына есептік салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 15 күнінен кеш емес беріледі |
Патент негізінде арнайы салықтық түзімді қолданатын ДК |
Күнтізбелік жыл |
Салықтық кезең үшін алынатын табыс |
Алынатын табыстың 10% мөлшерінде, бірақ ЕТЖМ-ның кемінде 10% және 50 еселенген ЕТЖМ-нің 12 мөлшерінің 10% аспайды |
ҚР салық заңнамасында көзделген мерзімде: патент құнының төлемі есепті бергенге дейін жасалады |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме Патент құнының есебі (911.00 нысаны) салық органына салық заңнамасында көзделген мерзімде беріледі |
Шаруа немесе фермер қожалығының кәмелетке толған мүшесінің (қатысушысының) және басшысының пайдасына шаруа немесе фермер қожалығы |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Ай сайынғы табыс |
ЕТЖМ-нің кемінде 10% және 50 еселенген ЕТЖМ 10% аспайды |
ҚР салық заңнамасында көзделген тәртіпте және мерзімде |
МЗЖ төлеу бойынша міндеттеме Шаруа немесе фермер қожалығының кәмелетке толған мүшесінің (қатысушысының) пайдасына МЗЖ олар кәмелетке толған жылдан кейінгі күнтізбелік жылдың басынан бастап есептеліп төленуге жатады Декларация (920.00 нысан) салық органына есептік салық кезеңінен кейінгі келесі салық кезеңінің 31 наурызынан кешікпей беріледі
|
Нысанасы салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасалған жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) шарты болып табылатын, АҚС шарттары бойынша табыс алатын жеке тұлғалар[4] |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Алатын табыс |
Алатын табысының 10% мөлшерінде, бірақ 50 еселенген ЕТЖМ 10% аспайды 2020 жылғы 1 маусымнан бастап 2021 жылғы 1 қаңтарға дейінгі кезеңге5 табатын табыстың 5% мөлшері шегінде қолданылады, бірақ 50 еселенген ЕТЖМ 5% аспайды
|
Табысты алған айдан кейінгі айдың 25 күнінен кешіктірмей |
МЗЖ төлеуге құқығы бар |
ҚР-да халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде, ҚР-да аккредитацияланған шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктері мен елшілік мекемелерінде жұмыс жасайтын ҚР азаматтары |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Алатын табыс |
Алатын табысының 10% мөлшерінде, бірақ ЕТЖМ-нен кемінде 10% және 50 еселенген ЕТЖМ аспайды |
МЗЖ төлеуге құқығы бар |
ҚР аумағынан тыс жұмыс жасайтын ҚР азаматтары |
Салықтық кезеңнің әр айы үшін |
Алатын табыс |
Алатын табысының 10% мөлшерінде, бірақ ЕТЖМ-нен кемінде 10% және 50 еселенген ЕТЖМ аспайды |
МЗЖ төлеуге құқығы бар |
Назарыңызға алыңыз, МЗЖ төлеуден салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасалған, нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) болып табылатын азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша табыс алатын, еңбек шарты бойынша жұмыс істейтін жеке тұлғалар босатылады.
Агенттер МЗЖ-ны қолма-қол төлемсіз аударады. ЖП, ДК тұлғалары, сондай-ақ банктерде және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда (бұдан әрі - банктер) шоттары бар, азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттары бойынша табыс алатын жеке тұлғалар МЗЖ-ны Мемлекеттік корпорацияның келесі деректемелерін көрсете отырып БЖЗҚ-ға аудару үшін банктерге қолма-қол ақшамен енгізеді:
Бенефициар |
«Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорация» КЕАҚ |
Бенефициар банкі |
«Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорация» КЕАҚ |
Бенефициар БСК |
GCVPKZ2A |
Бенефициар ЖСК |
KZ12009NPS0413609816 |
Бенефициар БСН |
160440007161 |
ТТК (Төлем тағайындау коды) |
010 |
БЖЗҚ-ға аударылатын МЗЖ:
1) Салық кодексінің 319-бабының 2-тармағының 31) тармақшасының тоғызыншы азат жолында көрсетілген тұлғаларды қоспағанда, Салық кодексінің 319-бабының 2-тармағында көрсетілген;
2) Салық кодексінің 329-бабында, 330-бабының 1-тармағында көрсетілген;
3) Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағының 42), 43)-тармақшаларында (жоғалтқан жалақы (табыс) бөлігінде), сондай-ақ Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағының 12), 26), 27), 50) тармақшаларында белгіленгендерді қоспағанда, Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағында көрсетілген табыстар мен төлемдерден ұсталмайды.
Міндетті зейнетақы жарналарын есептеу кезінде Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағының 49) тармақшасында көрсетілген қызметкердің салық салынатын табысына түзетулер қолданылмайды.
Бұл ретте БЖЗҚ-да Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағының 17) тармақшасының алтыншы азат жолында көзделген табыстан ұсталмайды.
4) мүгедектер және Салық кодексінің 346-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген өзге де адамдар заттай нысанда немесе материалдық пайда түрінде алған табыстар мен төлемдерден ұсталмайды.
[1] «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 маусымдағы № 105-V Заңы
[2] «Экономиканы тұрақтандыру жөніндегі одан арғы шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2020 жылғы 16 наурыздағы № 287 Жарлығын салық салу мәселелері бойынша iске асыру жөнiндегi одан арғы шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 20.04.2020 жылғы № 224 қаулысы
[3] ЕТЖМ – республикалық бюджет туралы заңмен тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақы мөлшері, 2020 жылға ЕТЖМ сомасы 42 500,00 теңгені құрады
[4] Салық агенті: жеке кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын тұлға, заңды тұлға, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшесі, сондай-ақ Салық кодексіне сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстау және аудару бойынша міндет жүктелген заңды тұлға-бейрезидент
[5] «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне шетел валютасындағы ипотекалық қарыздар, көрсетілетін төлем қызметтері нарығының субъектілерін реттеуді жетілдіру, жалпыға бірдей декларациялау және экономикалық өсуді қалпына келтіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 3 шілдедегі №359-VI Заңы
