Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайларын жақсартуға және (немесе) емделуге ақы төлеуге қалай пайдалану керек
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экономикалық өсуді қалпына келтіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға сәйкес азаматтардың зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне кірмейтін емделуге және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға ақы төлеу үшін пайдалануға құқықтары бар.
Азаматтар БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтарын тұрғын үй алуға, емделуге немесе басқарушы компанияларға аударуға қолжетімді сомасы шегінде шектеусіз рет пайдалана алады.
|
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен айқындалған бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан төленетін біржолғы зейнетақы төлемдерін нысаналы пайдалану жөніндегі уәкілетті операторлар:
|
|
«Отбасы банк» тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ тұрғын үй бойынша да, емделу бойынша да уәкілетті оператордың функцияларын орындайды.
|
|
Екінші деңгейлі банктер («Қазақстан Халық банкі» АҚ, «Altyn Bank» АҚ, «Банк ЦентрКредит» АҚ және «Банк Фридом Финанс Қазақстан» АҚ) тұрғын үй бойынша келесі жағдайларда уәкілетті оператордың қызметін орындайды:
|
|
- тұрғын үйді және (немесе) бір банктік қарыз шарты шеңберінде жөндеу жұмыстары қоса есептелген тұрғын үйді сатып алу мақсатында ипотекалық тұрғын үй қарызын алу үшін бастапқы жарнаны енгізу;
|
|
- тұрғын үйді және (немесе) бір банктік қарыз шарты шеңберінде жөндеу жұмыстары қоса есептелген тұрғын үйді сатып алуға алынған ипотекалық тұрғын үй қарызы бойынша берешекті ішінара немесе толық өтеу;
|
|
- ипотекалық тұрғын үй қарызын қайта қаржыландыру.
|
БЖЗҚ-да міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және (немесе) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтары бар төмендегі адамдар зейнетақы жинақтарының бір бөлігін өзінің, жұбайының (зайыбының) жақын туыстарының тұрғын үй жағдайларын жақсарту мақсатында және (немесе) өздері немесе жұбайы (зайыбы) не жақын туыстары үшін емделу ақысын төлеу үшін пайдалану құқығын қолдана алады:
1) олардың зейнетақы жинақтарының сомасы зейнетақы жинағының белгіленген ең аз жеткіліктілік шегінен асып түсуі керек.
Бұл ретте біржолғы зейнетақы төлемі салымшының (алушының) МЗЖ және (немесе) МКЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомасы мен уәкілетті оператордан электрондық хабарлама алған күнге Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Зейнетақы жинақтарының ең төмен жеткіліктілік шегін айқындау әдістемесіне сәйкес есептелген зейнетақы жинақтарының ең төмен жеткіліктілік шегі арасындағы айырма сомасынан аспауы тиіс.
2) зейнетақы мөлшері (отставкадағы судьялар үшін зейнетақы мен ай сайынғы қамту сомасы) алушының Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен белгіленетін 40 пайыздан төмен емес деңгейдегі орташа айлық табысын алмастыру коэффициентін қамтамасыз ете алуы керек.
Бұл ретте біржолғы зейнетақы төлемі уәкілетті оператордан бастапқы электрондық хабарламаны алған күнге салымшының (алушының) МЗЖ және (немесе) МКЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары мөлшерінің 50 пайызынан аспауға тиіс.
3) сақтандыру ұйымымен зейнетақы аннуитеті шартын жасасқандар.
Бұл ретте біржолғы зейнетақы төлемі салымшының (алушының) жеке зейнетақы шотындағы МЗЖ және (немесе) МКЗЖ есебінен жинақталған зейнетақы жинағының мөлшерінен аспауы қажет.
БЖЗҚ зейнетақы жинақтарының дербестендірілген есебін жүргізеді және уәкілетті органның сұранысы бойынша электронды хабарлама түрінде алынған көрсетілген мақсаттар үшін бір реттік төлемдер жүргізеді. Мақсатты пайдалану үшін жинақ мөлшерін алуға қолжетімді сома шегінде азаматтар өздері анықтайды.
Тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу
Тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін жинақтаушы зейнетақы қаражатының бір бөлігін алу тәртібін ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі әзірлеп бекітеді.
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін емдеуге алу тәртібін ҚР Денсаулық сақтау министрлігі әзірлеп бекітеді.
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану құқығын іске асыру үшін азаматтар, ең алдымен, өздерінің зейнетақы жинақтарын тексеріп, БЖЗҚ-дағы жеке зейнетақы шотында алуға болатын соманың бар екеніне көз жеткізулері тиіс.
Қордың корпоративтік сайтындағы Жеке кабинетте, БЖЗҚ-ның ұялы қосымшасы арқылы онлайн режимінде біржолғы зейнетақы төлемдерінің пайдалану үшін қолжетімді сома туралы ақпаратты тексеру мүмкіндігі берілген.
Алушылардың өтініштерін қараудың және төлемдерді жүзеге асырудың тәртібі:
- БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтарын тексергеннен кейін зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайын жақсартуға және/немесе емделуге пайдалану туралы шешім қабылдаған салымшылар (алушылар) арнайы шот ашу үшін электрондық цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) пайдалана отырып, біржолғы зейнетақы төлеміне өтініш (бұдан әрі-төлемге өтініш) беру үшін уәкілетті оператордың интернет – порталы арқылы уәкілетті операторға жүгінулері тиіс.
- Салымшы (алушы) біржолғы зейнетақы төлемін алған кезінде төлейтін жеке табыс салығын (ЖТС) төлеу тәсілін өзі таңдауы тиіс (жарналарды БЖЗҚ-ға аударған кезде ЖТС алынбайтынын естеріңізге саламыз). Ол уәкілетті операторға төлемге өтініш берген кезінде ЖТС ұстап қалу туралы өтінішке таңдаған тәсілді көрсетіп, ЭЦҚ арқылы қол қою жолымен іске асырады.
- Уәкілетті оператор 2 (екі) жұмыс күні ішінде БЖЗҚ-ға электрондық хабарлама жібереді, онда төлемге қабылданған өтініш туралы мәліметтер, оның ішінде алу мақсаты, ТАӘ, туған күні, ЖСН, салымшы (алушы) айқындаған мөлшердегі біржолғы зейнетақы төлемінің сомасы, ЖТС ұстап қалу тәсілі туралы мәліметтер қамтылады, сондай-ақ, салымшының (алушының) ЭЦҚ қойылған ЖТС ұстап қалу туралы өтініші электрондық хабарламаға қоса берілетін болады.
- БЖЗҚ уәкілетті оператордан электрондық хабарлама алғаннан кейін 5 жұмыс күні ішінде уәкілетті операторға салымшының (алушының) біржолғы зейнетақы төлемінің сомасын аударады, ол өз кезегінде бұл соманы салымшының (алушының) арнайы шотына аударады
Осылайша азаматтардың тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеу мәселелері бойынша барлық өтініштері уәкілетті операторға «бір терезе» қағидаты бойынша келіп түседі және қаралады. Азаматтар тарапынан БЖЗҚ-ға жеке өтініш беру талап етілмейді. Тек салымшылар БЖЗҚ-дан алуға болатын зейнетақы жинақтарының сомасы туралы мәліметтерді өз бетінше онлайн тәртібімен алулары керек.
