ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖИНАҚТАРЫНЫҢ БІР БӨЛІГІН ТҰРҒЫН ҮЙ ЖАҒДАЙЛАРЫН ЖАҚСАРТУҒА ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ЕМДЕЛУГЕ АҚЫ ТӨЛЕУГЕ ҚАЛАЙ ПАЙДАЛАНУҒА БОЛАДЫ
Біржолғы зейнетақы төлемі (БЗТ) – Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде (бұдан әрі – Кодекс) белгіленген тәртіппен тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу ақысын төлеу мақсатында БЖЗҚ-дан МЗЖ салымшысы (зейнетақы төлемдерін алушы) алатын, міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының сомасы.
Уәкілетті оператор – тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу ақысын төлеу мақсатында БЖЗҚ-дан БЗТ алу үшін БЖЗҚ-мен МЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарынан БЗТ аударылатын, арнайы шоттар ашуды және жүргізуді жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын заңды тұлға (заңды тұлғалар).
БЗТ өз пайдасына немесе жұбайына (зайыбына) немесе жақын туыстарына тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу ақысын төлеу мақсатында келесі шарттардың бірі болған кезде жүргізіледі:
➤егер МЗЖ салымшысының жеке зейнетақы шотындағы (ЖЗШ) МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен әдістемеге сәйкес айқындалған зейнетақы жинақтарының ең төмен жеткіліктілік шегінен асқан жағдайда;
➤ егер Кодекстің 207-бабының 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген адамдар үшін зейнетақы мөлшері, сондай-ақ Кодекстің 207-бабының 4-тармағында көрсетілген адамдардың ай сайынғы қамтылым мөлшері алушының орташа айлық табысын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен айқындалатын 40 пайыздан төмен емес деңгейде алмастыру коэффициентін қамтамасыз еткен жағдайда жүргізіледі. Орташа айлық табысты алмастыру коэффициентін есептеу кезінде алушының зейнетке шығу күнінің алдындағы, бірақ республика бойынша орташа айлық табыстан аспайтын табысы ескеріледі;
➤ егер МЗЖ салымшысы сақтандыру ұйымымен зейнетақы аннуитеті шартын жасаған жағдайда;
➤ егер МЗЖ салымшысы еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушы болған жағдайда.
БЖЗҚ-дан МЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарынан БЗТ Кодекстің 220-бабының 3-тармағында көрсетілген адамдарға Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын жеке табыс салығы түріндегі ұстап қалулар ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
МЗЖ есебінен қалыптастырылған БЗТ мөлшері:
➤ Кодекстің 220-бабының 3-тармағының екінші азат жолында көрсетілген адамдар үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сенімгерлік басқаруындағы алушының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомасы мен зейнетақы жинақтарының ең төмен жеткіліктілік шегі арасындағы айырма сомасынан аспауы тиіс;
➤Кодекстің 220-бабының 3-тармағының үшінші азат жолында көрсетілген адамдар үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сенімгерлік басқаруындағы алушының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары мөлшерінің 50 пайызынан аспауы тиіс;
➤ Кодекстің 220-бабының 3-тармағының төртінші және бесінші азат жолдарында көрсетілген адамдар үшін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сенімгерлік басқаруындағы алушының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының мөлшерінен аспауы тиіс.
БЖЗҚ тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу ақысын төлеу мақсатында БЖЗҚ-дан БЗТ алу үшін уәкілетті оператор ашқан арнайы шоттарға БЗТ аударады.
Бүгінгі күні БЗТ алуға өтініштер қабылдайтын уәкілетті операторлар - «Отбасы банк» Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ, «Қазақстан Халық банкі» АҚ, «Altyn Bank» АҚ, «БанкЦентркредит» АҚ және «Банк Фридом Финанс Казахстан» АҚ. Уәкілетті оператор БЗТ-ға берілген өтініш қаралғаннан кейін 2 жұмыс күні ішінде БЖЗҚ-ға электрондық хабарлама жібереді. БЖЗҚ уәкілетті оператордан электрондық хабарлама келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде БЗТ-дан бас тарту үшін негіздер болмаған кезде уәкілетті операторға алушының БЗТ сомасын аударады.
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану құқығын іске асырғанға дейін МЗЖ салымшысы (зейнетақы төлемдерін алушы) өзінің зейнетақы жинақтарын тексеріп, тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделу ақысын төлеу мақсатында алып қоюға қолжетімді зейнетақы жинақтары сомасының бар екеніне көз жеткізуі тиіс.
Зейнетақы жинақтарын БЖЗҚ интернет-ресурсындағы және (немесе) ұялы қосымшасындағы жеке кабинетте немесе электрондық үкімет порталында тексеруге болады.
Тұрғын үй жағдайларын жақсарту үшін зейнетақы жинақтарының бір бөлігін алып қою тәртібін ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі әзірлейді және бекітеді..
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін емделуге ақы төлеуге алу тәртібін ҚР Денсаулық сақтау министрлігі әзірлейді және бекітеді..
