БАҚ БІЗ ТУРАЛЫ

Таза инвестициялық табысты салымшының жеке зейнетақы шотына үлестіру механизмі туралы

Жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысушылардың жеке зейнетақы шоттарына таза инвестициялық табысты үлестіру тәртібі мына нормативтік құжаттармен реттелген: 1) Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 27 тамыздағы № 237 Қаулысы.2) Зейнетақы жинақтарының есебін жүргізу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 26 шілдедегі № 201 ҚаулысыБЖЗҚ таза инвестициялық табысты есептеуді күн сайын жүзеге асырады. Таза инвестициялық табыс салымшылардың зейнетақы жинақтарына автоматтандырылған жүйеде мынадай тәртіпте таратылады. 1. Әрбір жеке зейнетақы шотындағы зейнетақы жинақтары БЖЗҚ-ның автоматтандырылған жүйесінде теңгемен және шартты зейнетақы бірлігінде (бұдан әрі – ШЗБ) есепке алынады.ШЗБ саны әрбір зейнетақы жарналары түскен сайын осы келіп түскен жарналар сомасын БЖЗҚ-дағы шартты зейнетақы бірлігіне бөлу арқылы есептеледі. Мысалы, Сіздің жеке зейнетақы шотыңызға 10 000 теңге көлемінде зейнетақы жарнасы келіп түсті делік. ШЗБ құны 632 дейтін болсақ, Сіздің шотыңызға есептелетін ШЗБ саны 10 000 теңге/ 632 теңге = 15,8 ШЗБ болады. 2. Күн сайын жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысушылардың барлық шотындағы шартты зейнетақы бірлігінің жалпы саны есептеледі. Бұл үшін өткен күннің соңындағы ШЗБ саны ағымдағы күні қатысушылардың шотына есептелген ШЗБ қосылады. 3. Күн сайын 1 ШЗБ-ның құны мына формула бойынша айқындалады: ағымдағы күнгі таза зейнетақы активтерінің жалпы мөлшері қатысушылардың барлық шотындағы ШЗБ санына бөлінеді. 4. Зейнетақы жинақтарының сомасын анықтау үшін жеке зейнетақы шотындағы ШЗБ саны 1 ШЗБ құнына көбейтіледі. Мысалы:№1 ЖЗШ-да 50 ШЗБ жинақталған.№2 ЖЗШ-да 150 ШЗБ жинақталған.1 ШЗБ-ның құны:01.0х.хх-ге 0,40 теңге 02.0х.хх-ге 0,38 теңге03.0х.хх-ге 0,47 теңгеСонда №1-ші ЖЗШ-да зейнтақы жинақтарының сомасы:01.0х.хх-ге 50 * 0,40 = 20,0 тенге02.0х.хх-ге 50 * 0,38 = 19,0 тенге03.0х.хх-ге 50 * 0,47 = 23,5 тенгені құрайды.Ал инвестициялық табыс:бірінші күн бойынша (01.0х.хх) 19-20 = -1 теңгені құрайдыекінші күн бойынша (02.0х.хх) 23,5-19 = +4,5 теңгені құрайдыекі күн ішінде 4,5-1 = +3,5 теңге болады.№2-ші ЖЗШ-да:01.0х.хх-ге 150 * 0,40 = 60,0 теңге02.0х.хх-ге 150 * 0,38 = 57,0 теңге03.0х.хх-ге 150 * 0,47 = 70,5 теңгеИнвестициялық табыс: бірінші күн бойынша (01.0х.хх) 57-60 = - 3 теңгені құрайдыекінші күн бойынша (02.0х.хх) 70,5-57 = +13,5 теңгені құрайдыекі күн ішінде 13,5-3 = +10,5 теңге болады. Мысалдардан көрініп тұрғанындай, таза инвестициялық табыс құбылмалы шама. Сондықтан оны ұзақ мерзімді келешек аясында бағалаған жөн.Осылайша, таза инвестициялық табыс әрбір шартты зейнетақы бірлігіне біркелкі үлестіріледі. Бұл ретте әрбір жеке зейнетақы шотындағы шартты зейнетақы бірліктерінің саны зейнетақы жарналары аударылып тұрған кезеңнің ұзақтығына, зейнетақы жарналарының мөлшерлемесі мен тұрақты түрде аударылуына байланысты болады.